Walka z nowotworem gruczołu piersiowego kończy się w pełni dopiero wtedy kiedy przywrócony zostaje naturalny wygląd piersi naruszony na skutek leczenia onkologicznego. Pomimo zaobserwowanego w ostatniej dekadzie zwiększenia ilości operacji oszczędzających piersi, szacuje się, że w ponad 40% przypadków raka gruczołu piersiowego konieczne jest przeprowadzenie całkowitej mastektomii. Niestety w Polsce odsetek ten jest jeszcze wyższy. Na szczęście coraz szersza rzesza kobiet jest świadoma możliwości nowoczesnej chirurgii plastycznej i podejmuje decyzję o rekonstrukcji piersi.
Rekonstrukcja piersi jest procesem wieloetapowym który może być wykonany z wykorzystaniem:
Jedną z moich specjalności z zakresu chirurgii plastycznej jest chirurgia estetyczna i rekonstrukcyjna piersi. Jestem jedynym polskim chirurgiem plastycznym który ukończył 2-letni program specjalizacyjny prowadzony przez Autonomiczny Uniwersytet Barceloński i uzyskał tytuł Europejskiego Specjalisty Chirurgii Onkologicznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej Piersi (European Master in Surgical Oncology, Reconstructive and Aesthetic Breast Surgery). W ramach tego programu, który ukończyłem w 2023 roku egzaminem specjalizacyjnym, miałem możliwość pracy i nauki w najlepszych ośrodkach rekonstrukcji piersi w Europie (m.in. w Zurychu, Barcelonie, Londynie, Alicante czy Gendawie). Swoje umiejętności w tym zakresie poszerzałem także w Australii oraz Stanach Zjednoczonych. Dzięki wiedzy i klinicznemu doświadczeniu zebranemu przez lata szkoleń jestem w stanie zapewnić pacjentkom rekonstrukcję piersi przy użyciu najnowszych światowych standardów.
Rekonstrukcja piersi, zarówno przy użyciu implantów jak i tkanek własnych, jest refundowana przez NFZ i może być bezpłatnie wykonana w jednostce posiadającą stosowną umowę z NFZ. W Polsce, zabiegi refundowane wykonuje w Oddziale Chirurgii Plastycznej Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli w Lublinie. Ten nowoczesny szpital stwarza możliwości przeprowadzenia nawet najbardziej złożonej rekonstrukcji piersi z jednoczesnym zapewnieniem doskonałego komfortu pacjentce. W celu kwalifikacji do zabiegu należy uzyskać skierowanie do Poradni Chirurgii Plastycznej (np. od lekarza POZ czy chirurga) a następnie zapisać się do Mnie na wizytę konsultacyjną w Poradni wspomnianego szpitala.
Rekonstrukcja może być przeprowadzona zarówno po jednostronnej jak i obustronnej mastektomii. Zabieg może być wykonany natychmiast po zabiegu usunięcia gruczołu piersiowego. Odroczona rekonstrukcja jest z reguły opcją dla pacjentek z zaawansowanym procesem nowotworowym wymagającym leczenia adjuwantowego oraz znacznie obciążonych współistniejącymi chorobami. Przeciwskazanie do rekonstrukcji stanowi zapalny rak piersi.
Finalna kwalifikacja do zabiegu odbywa się na podstawie przeprowadzonego badania fizykalnego oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną I wynikami badan dodatkowych.
Metoda ta zakłada umieszczenie ekspandera tkankowego pod mięśniem piersiowym większym, jego stopniową inflację solą fizjologiczną, a następnie wymianę na finalny implant piersi. Proces ekspansji z reguły trwa kilka do kilkunastu miesięcy podczas których wykonuje się dopełnienia ekspandera (co 2-4 tygodnie) aż do osiągnięcia zadowalających wymiarów piersi. Niekiedy, w przypadku natychmiastowej rekonstrukcji i odpowiednich warunków anatomicznych możliwe jest wszczepienie protezy piersi bez konieczności wcześniejszej ekspansji tkanek.
Wybór implantu piersi oparty jest m.in. na docelowych wymiarach i kształcie piersi, sylwetce ciała oraz osobistych preferencjach pacjentki.
Istnieje wiele metod bazujących na własnych tkankach pacjentki. W swojej praktyce oferuję rekonstrukcję piersi z wykorzystaniem płata mięśnia najszerszego grzbietu, przeszczep tkanki tłuszczowej oraz mikrochirurgiczny płat brzuszny (DIEP).
Metoda zakłada przemieszczenie mięśnia najszerszego grzbietu z pleców do klatki piersiowej, w celu zapewniania odpowiedniego pokrycia dla ekspandera tkankowego i implantu. Technika ta wykorzystywana jest z reguły u pacjentek które przebyły radioterapię, często uniemożliwiającą umieszczenie protezy pod mięśniem piersiowym większym. Wykorzystanie mięśnia najszerszego grzbietu nie prowadzi do powstania istotnego deficytu funkcjonalnego tułowia czy kończyny górnej.
Metoda zakłada pozyskanie techniką liposukcji tkanki tłuszczowej z okolic takich jak podbrzusze czy uda. Następnie, po odpowiednim opracowaniu uzyskanego przeszczepu, jest on podawany w pierś specjalną kaniulą. Ta małoinwazyjna metoda może zostać wykonana samodzielnie. Częściej jednak jest łączona z innymi sposobami rekonstrukcji piersi, zwłaszcza z ekspanderem i implantem piersi.
Płat DIEP (ang. Deep Inferior Epigastric Perforator) jest najczęściej wykonywaną mikrochirurgiczną rekonstrukcją piersi. Metoda polega na wypreparowaniu a następnie przeniesieniu płata powłok brzusznych w miejsce ubytku piersi. Po wykonaniu zespoleń naczyniowych płat formowany jest na kształt piersi. Tłuszczowo-skórny charakter płata umożliwia odtworzenie piersi o estetycznym wyglądzie i konsystencji prawdziwej piersi. Co więcej, wraz z wiekiem zrekonstruowany sutek podlega podobnym zmianom jak zdrowa pierś. W przeciwieństwie do płata z mięśnia najszerszego grzbietu, w metodzie tej nie stosuje się implantu. Dodatkowym zyskiem dla pacjentki jest wykonanie abdominoplastyki. Płat DIEP jest szczególnie wskazany u kobiet które przebyły radioterapię oraz posiadają rozległe blizny klatki piersiowej.
Odtworzona pierś zazwyczaj różni się wielkościowo od piersi zdrowej. Dlatego też, celem uzyskania ich symetrycznego wyglądu wykonać można zabieg podniesienia, powiększenia (implant bądź przeszczep własnej tkanki tłuszczowej) bądź redukcji piersi zdrowej. Procedura ta jest zwykle wykonywana podczas operacji wymiany ekspandera na implant.
Odtworzenie kompleksu brodawka-otoczka stanowi ostatni etap rekonstrukcji piersi. Wytworzenie brodawki wykonywane jest zazwyczaj po okresie 6-12 tygodni od wymiany ekspandera na implant bądź rekonstrukcji własną tkanką. Brodawka wykształcana jest z wykorzystaniem plastyki miejscowej skóry i tkanki podskórnej piersi. Otoczka wytwarzana jest metodą mikropigmentacji skóry (tatuaż) po 6 tygodniach od rekonstrukcji brodawki.
Plan leczenia rekonstrukcyjnego powinien być dostosowany indywidualnie do każdego przypadku klinicznego. Konieczne jest zapoznanie się z dokumentacją medyczną, przeprowadzenie badania fizykalnego oraz poznanie oczekiwań i preferencji pacjentki. Podczas wizyty konsultacyjnej szczegółowo przedstawiam pacjentce dostępne w jej przypadku metody leczenia i efekty jakie oferują. Ostateczny wybór należy zawsze do pacjentki, którego dokonuje w oparciu o przedstawione jej w zrozumiały sposób informacje oraz o swoje własne preferencje. Ze swojej strony oferuję przeprowadzenie (przy braku przeciwskazań) każdej z przedstawionych powyżej metod rekonstrukcji piersi, włącznie z techniką mikrochirurgiczną.
Po zabiegu pacjentka przebywa pod opieką wykwalifikowanego personelu medycznego. W przypadku większości metod rekonstrukcyjnych, wypis pacjentki następuje w drugiej dobie pooperacyjnej. Niekiedy konieczne jest pozostawienie drenów które są usuwane z reguły po kilku dniach.
Pooperacyjne dolegliwości bólowe mają zwykle niewielkie nasilenie i mogą być traktowane lekami przeciwbólowymi dostępnymi bez recepty.
W przypadku rekonstrukcji piersi z wykorzystaniem ekspandera tkankowego pacjentka odbywa okresowe wizyty w celu jego dopełnienia.
Powrót do aktywności sportowej typu cardio możliwy jest po około 2 tygodniach od zabiegu. Ćwiczenia z obciążeniami możliwe są po okresie nie krótszym niż 6 tygodni.